Деведесет и седумгодишната Ирмгард Фурхнер е осудена на условна казна од две години затвор за нејзината улога во убиство на 10.505 луѓе во нацистички логор на смртта во Втората светска војна. Фурхнер мошне веројатно е последниот воен злосторник што ја слушнал казната за учество во холокаустот.
Процесот против Фурхнер се водеше во Ицехо, во северна Германија, на суд за малолетници, зашто таа имала 18 години кога во 1943 година била вработена како стенодактилографка и дактилографка во нацистичкиот логор Штутхоф кај Гдањск, на територијата на окупирана Полска. Како цивилно лице таа останала на служба до 1945 година, кога спроти напредувањето на Црвената армија кон Германија логорот бил затворен, а повеќето од преостанатите затвореници биле масовно погубени во гасни комори. Обвинителството докажа дека Фурхнер знаела дека е соучесник во злосторства додека работела во Штутхоф. За време на холокаустот во логорот биле доведени десетици илјади луѓе, главно Полјаци што не биле Евреи, но имало и голем број Евреи од полските градови Варшава и Бјалисток и од окупираните балтички земји, а таму биле носени и заробени војници од Источниот фронт. Изложени на ужасни услови, брутални мачења и егзекуции, во Штутхоф биле убиени повеќе од 65.000 луѓе.
Судењето на Фурхнер почна во септември 2021 година. За условите во Штутхоф сведочеле луѓе што ги преживеале нацистичките ужаси. Некои од сведоците починале пред да биде објавена пресудата.
На самиот почеток на судењето, дактилографката се обидела да избегне соочување со обвиненијата. Таа избегала од домот за стари лица во кој престојувала, но била пронајдена неколку часови подоцна како талка по улици низ Хамбург. Таа проговорила дури на 40-тиот ден од процесот: „Жалам за сѐ што се случи. Жалам што бев во Штутхоф во тоа време. Тоа е сѐ што можам да кажам“.
Претседавачкиот судија Доминик Грос изјави дека е „надвор од памет“ да се мисли дедка Фурхнер не можела да го забележи чадот и смрдеата на масовните убиства:
– Обвинетата можела да се откаже во секое време – рече судијата.
Јозеф Саломоновиќ, имал само шест години кога неговиот татко бил застрелан во Штутхоф во септември 1944 година. Тој отпатувал во Германија само за да даде исказ за судот.
– Таа е индиректно виновна – им рече тој на новинарите во судот минатиот декември – дури и ако само седеше во канцеларија и го стави својот печат на потврдата за смртта на татко ми.
Друг преживеан од Штутхоф, Манфред Голдберг, рече дека неговото единствено разочарување е во природата на казната.
– Веќе е неизбежен заклучокот дека 97-годишничката нема да биде принудеан да отслужи казна во затвор – така што тоа може да биде само симболична казна – изјави тој за Би-Би-Си.
– Но, должината на казната треба да одговара на страшниот факт дека сте биле соучесник во убиството на повеќе од 10.000 луѓе.
